Sticki, dla klienta i kieszeni
Coraz częściej producenci decydują się pakować pojedyncze dozy swojego wyrobu w tzw. sticki. Co decyduje o rosnącej popularności tego rozwiązania? A jakie są jego ograniczenia, o których należy pamiętać? Jak dokonać dobrego wyboru dla zastosowania tego opakowania?
Stick to małe opakowanie jednostkowe z elastycznego laminatu przeznaczone do pakowania pojedynczych porcji produktów sypkich lub płynnych. Ma ono kształt spłaszczonego walca, którego górny i dolny koniec są zamknięte zgrzewami. To co jest górą a co dołem, to już kwestia bardziej umowna, wynikająca z grafiki i ogólnego pomysłu na wygląd opakowania. Zgrzew, który nazywamy górnym najczęściej jest w kształcie wydłużonej litery S co po otwarciu powoduje wytworzenie zredukowanego otworu do wysypywania lub wylewania zawartości.
Wzdłuż opakowania na jego „plecach” biegnie zgrzew pionowy zwany też płetwą (z ang. fin). To tutaj producenci i coopakerzy skrywają swoje tajemnice. Miejsce niedostępne dla oczu, gdzie można umieścić to czego wymagają Jakość i Produkcja a czego nie chce mieć na wierzchu opakowania Marketing. Są to na przykład oznaczenia operatorów lub linii produkcyjnych, kolejne numery opakowań, daty i godziny produkcji lub inne informacje nadrukowywane już w trakcie samego procesu konfekcjonowania.
Kształt sticka wynika z technologii produkcji tego opakowania. Rozcięty na odpowiedni wymiar fragment folii maszyna owija wokół rurki formującej tworząc długi walec z pionowym zgrzewem. W następnym etapie jest on spłaszczany zgrzewem poziomym, napełniany i zamykany kolejnym zgrzewem poziomym. Tak powstałe „kiełbaski” są rozcinane na pojedyncze sticki mniej więcej w połowie szerokości zgrzewu poziomego dzieląc go na zgrzew górny pierwszego sticka i zgrzew dolny kolejnego.
To akurat istotna informacja z punktu widzenia projektanta grafiki. Z racji elastyczności materiału to cięcie nie zawsze jest idealnie w tym samym zaplanowanym miejscu. Może się zdarzyć, że część (ok. 1mm) grafiki z jednego końca sticka może się znaleźć na drugim końcu kolejnego. Mając świadomość tej ewentualnej niedoskonałości warto zaprojektować odpowiednie marginesy lub płynne przechodzenie grafiki z jednego sticka na drugi. Jest to zresztą złota zasada projektowania przy wszystkich rodzajach opakowań z laminatów elastycznych. Tylko opakowania kształtowe, które są dodatkowo wycinane wykrojnikami unikają tego ryzyka. Dzieje się tak jednak kosztem powstawania dużych odpadów materiału.
Jednym z ważniejszych elementów przy produkcji sticków jest wykonanie właściwego precuttingu, czyli wstępnego nacięcia ułatwiającego otwarcie sticka przez konsumenta. Klienci zapytani o to co najbardziej cenią w stickach wskazują, że obok estetyki wykonania to właśnie łatwość otwierania jest najważniejszą z ich punktu widzenia zaletą. Inne cechy jak szczelność, czy powtarzalność dozy i rozmiaru okazują się być „oczywistą oczywistością”.
Jednym z ważniejszych elementów przy produkcji sticków jest wykonanie właściwego precuttingu, czyli wstępnego nacięcia ułatwiającego otwarcie sticka przez konsumenta.
Klienci zapytani o to co najbardziej cenią w stickach wskazują, że obok estetyki wykonania to właśnie łatwość otwierania jest najważniejszą z ich punktu widzenia zaletą.
Inne cechy jak szczelność, czy powtarzalność dozy i rozmiaru okazują się być „oczywistą oczywistością”.
Klienci zapytani o to co najbardziej cenią w stickach wskazują, że obok estetyki wykonania to właśnie łatwość otwierania jest najważniejszą z ich punktu widzenia zaletą.
Inne cechy jak szczelność, czy powtarzalność dozy i rozmiaru okazują się być „oczywistą oczywistością”.
Okazuje się, że „mocowanie się” ze stickiem lub otwieranie go zębami bywa akceptowalne tylko w przypadku darmowego keczupu dodawanego do frytek.
W przypadku takich produktów jak np. kolagen oferowany przez markę premium lub porcja glukozy przeznaczona dla pilnie potrzebującego jej cukrzyka, trudność otworzenia jest wadą całkowicie dyskwalifikującą.
Kiedy sticki wykonanywane są z papieru wstępne nacięcie nie jest niezbędne, choć umieszczenie go pozwala na narzucenie miejsca otwarcia sticka. Natomiast przy zastosowaniu laminatów barierowych złożonych z grubszej warstwy tworzywa sztucznego i aluminium jest to już konieczność. Wstępne nacięcie umieszcza się w strefie zgrzewu poziomego na wysokości części w kształcie litery S, tak żeby po rozerwaniu otrzymać otwór pozwalający na precyzyjne wysypanie lub wylanie zawartości.
Wstępne nacięcie otrzymuje się na 2 sposoby:
- mechaniczny -poprzez perforację lub krótkie proste nacięcie inicjujące na krawędzi sticka
- laserowy – nacięcie laserem wierzchniej warstwy laminatu na całym obwodzie sticka lub tylko w newralgicznych miejscach.
Każde z tych rodzajów nacięć ma swoje wady i zalety i w zależności od sytuacji sprawdza się lepiej lub gorzej. Każdorazowo powinno być dobierane do rodzaju laminatu a także do wymagań znajdującej się wewnątrz opakowania substancji. Dla uzyskania największej pewności stosuje się różne kombinacje tych metod.
- mechaniczny -poprzez perforację lub krótkie proste nacięcie inicjujące na krawędzi sticka
- laserowy – nacięcie laserem wierzchniej warstwy laminatu na całym obwodzie sticka lub tylko w newralgicznych miejscach.
Każde z tych rodzajów nacięć ma swoje wady i zalety i w zależności od sytuacji sprawdza się lepiej lub gorzej. Każdorazowo powinno być dobierane do rodzaju laminatu a także do wymagań znajdującej się wewnątrz opakowania substancji. Dla uzyskania największej pewności stosuje się różne kombinacje tych metod.
Z punktu widzenie producenta zaletą sticków tak samo zresztą jak i wszystkich opakowań z laminatów elastycznych jest ograniczenie transportu i przestrzeni magazynowej. Należy jednak przyznać, że w przypadku malutkich sticków ten zysk nie jest aż tak znaczący jak np. przy zastosowaniu doypacków. Tu, bowiem, obowiązuje zasada, że im większe jest sztywne opakowanie, które zastępujemy elastycznym, tym więcej zyskujemy na redukcji transportu i powierzchni magazynowania pustych opakowań.
Niewątpliwą zaletą sticków jest też mniejsza ilość laminatu niż w przypadku płaskiej saszetki potrzebnej do zapakowania tej samej dozy.
Niewątpliwą zaletą sticków jest też mniejsza ilość laminatu niż w przypadku płaskiej saszetki potrzebnej do zapakowania tej samej dozy.
To co jest zaletą dla większych wolumenów może być też wadą dla mniejszych. Wówczas opakowanie powszechnie uważane za ekonomiczne, może stać się mniej opłacalne. Dlatego producenci najczęściej pakowanie pierwszych partii swoich wyrobów w stickach powierzają do konfekcji wyspecjalizowanym coopakerom. Zaczynając przygodę z wytwarzaniem u siebie elastycznych opakowań dużo częściej wybierają saszetkarki niż stickerki. Maszyna do produkcji saszetek uznawana jest za bardziej uniwersalną. Pozwala na płynną zmianę formatu i to zarówno szerokości jak i wysokości saszetki co umożliwia dopasowywanie wielkości opakowania do różnej wielkości dozy ich produktów.
W przypadku sticków maszyny pozwalają wprawdzie na płynną regulację długości opakowania ale już zmiana szerokości wymaga całkowitej wymiany osprzętu i w praktyce rzadko jest stosowana. Producenci lub coopakerzy decydują się raczej na posiadanie odrębnych maszyn do różnych szerokości sticków.
Nie ma reguły do czego jaka szerokość jest stosowana. Zależy to przede wszystkim od rodzaju i objętości zawartości.
Nie ma reguły do czego jaka szerokość jest stosowana. Zależy to przede wszystkim od rodzaju i objętości zawartości.
Najpopularniejsze szerokości sticków wraz z orientacyjnym zakresem pojemności przedstawia poniższa tabela.
szerokość | orientacyjny zakres pojemności w ml | popularne zastosowanie |
|---|---|---|
24-26 | 1-10 | Granulki bez popijania, maści |
29-30 | 2-20 | Granulki, syropy, żele, napoje instant |
34-35 | 5-30 | Napoje instant, odżywki w proszku |
Zupełnie inaczej zalety sticków widzą użytkownicy końcowi. Dla nich jest to przede wszystkim małe i poręczne opakowanie, które łatwo można zabrać ze sobą. Bardzo istotne jest też poczucie pewności przyjmowania odpowiedniej dozy preparatu co często jest rozterką w przypadku produktów podanych w dużym słoiku lub doypacku. Klienci zastanawiają się wówczas czy załączona miarka ma być napełniona na płasko czy też powinna być kopiasta i martwi ich obawa o przyjęcie niewłaściwej wielkości dozy. Tak samo jest z syropami, które w przypadku podania w butelce wymagają nalewania do kubeczków z miarką lub załączanych łyżeczek, które potem trzeba myć i których nie należy gubić.
Pojedynczo zapakowana porcja gwarantuje przyjęcie odpowiedniej dozy
Odrębne zapakowanie każdej dozy to łatwość i pewność dobrego przechowywania produktu. W odróżnieniu od dużego opakowania każda doza pozostaje fabrycznie zamknięta do momentu otwarcia przed spożyciem. Kiedy potrzebujemy wziąć ze sobą dawkę leku w upalny dzień, to zabieramy tylko 1 sztukę a nie cały blister z tabletkami. Dzięki temu nie narażamy pozostałych dawek na nieprawidłowe warunki przechowywania.
Pewnym ograniczeniem w przypadku stosowania sticków jest stosunkowo niewielka powierzchnia nadruku. Z powodu rozmiaru na pojedynczym sticku trudno jest umieścić tyle treści co na płaskiej saszetce i w przypadku braku opakowania zbiorczego. Pacjentowi może zabraknąć pewnych istotnych informacji np. o sposobie dawkowania.
Porównując jednak sticka z blistrem zawierającym tabletki trzeba przyznać, że stick zdecydowanie wygrywa, zarówno jeśli chodzi o ilość możliwej do umieszczenia, jak i odczytania (!) informacji.
Porównując jednak sticka z blistrem zawierającym tabletki trzeba przyznać, że stick zdecydowanie wygrywa, zarówno jeśli chodzi o ilość możliwej do umieszczenia, jak i odczytania (!) informacji.
Rynek opakowań podlega dynamicznym zmianom. Wynikają one z jednej strony z rosnących wymagań dotyczących norm jakościowych oraz znakowania produktów, które wyprowadzają ciągle zmieniające się przepisy prawa. Z drugiej strony, czynnikiem wymuszającym zmiany, są coraz większe wymagania klientów. Zwracają oni coraz większą uwagę na wygodę przechowywania i używania produktów. Do tego dochodzą rosnące koszty prowadzenia działalności i ochrony środowiska, które skłaniają do poszukiwania oszczędności m.in. w obszarze transportu i przechowywania produktów. Alternatywą wobec wcześniej stosowanych opakowań mogą być sticki, które wydają się mieć zalety odpowiadające na wszystkie wymienione wcześniej wyzwania. Wobec tych faktów nie powinno się przejść obojętnie, ponieważ wybór odpowiedniego opakowania może mieć istotny wpływ na sukces rynkowy produktu.